Rus diplomatlar eski casusun zehirlenmesi iddiaları üzerinden sınır dışı ediliyor

 

Salı günü, Washington’ın, 14 Avrupa Birliği (AB) ülkesinin, Ukrayna’nın ve Kanada’nın, 4 Mart’ta eski Rus casusu ve Britanya’nın ikili ajanı Sergey Skripal’in ve kızının İngiltere’nin güneyindeki Salisbury kentinde zehirlenmesinden Moskova’nın sorumlu olduğu iddiaları üzerinden Rus diplomatların eşgüdümlü ve topluca sınır dışı edileceğini duyurması, dünyanın ikinci büyük nükleer gücü olan Rusya’ya yönelik siyasi ve askeri tehditlerde büyük bir tırmanmaya işaret etmektedir.

Perşembe sabahı, Başbakan Malcolm Turnbull’un Avustralya hükümeti, “beyan edilmemiş istihbarat görevlileri” olduğunu iddia ettiği iki Rus diplomatı sınır dışı etmeye hazırlanarak bu operasyona katıldığı açıklamıştı.

Britanya Dışişleri Bakanı Boris Johnson, Çarşamba günü, çeşitli hükümetlerin eylemleri, “tarihte, şimdiye kadar Rus istihbarat görevlilerinin en büyük toplu sınır dışı edilişi olarak yer alıyor ve bu, bizim ortak güvenliğimizi savunmaya yardımcı olacak.” diye övündü. Johnson’ın kastettiği şey, Batı’nın Moskova’ya karşı misillemesinin Soğuk Savaş’ın en sert dönemlerinde eski Sovyetler Birliği’ne karşı yapılanları aştığıydı.

ABD ile Britanya’daki ordu ve istihbarat kurumları tarafından düzenlenen bu tehlikeli ve kışkırtıcı kampanyaya, tamamen asılsız suçlamalar temelinde girişilmiştir. En son diplomatik sınır dışı edişleri desteklemek için, iki hafta önce Britanya Başbakanı Theresa May ile Dışişleri Bakanı Johnson’un yaptığı, eski ikili ajana yönelik bir sinir gazı saldırısı olarak tanımlanan şeyin arkasında “büyük ihtimalle” Rusya’nın olduğu biçimindeki kanıtlanmamış açıklamadan daha fazla kanıt sunulmuş değil.

Britanya hükümeti, Skripal’e ve kızına yönelik saldırıda kullanılan sinir gazının, bir zamanlar Sovyetler Birliği’nde üretilmiş olan “bir tür” (Noviçok) olduğunu iddia etti. Ne var ki, Britanyalı yetkililer, Kimyasal Silah Antlaşması’nın (CWC) hükümlerinin gerektirdiği gibi, iddia edilen gaza ilişkin herhangi bir örneği Moskova’ya ya da BM Kimyasal Silahları Önleme Kurumu’na (OPCW) vermeyi reddetti. “Bir tür” tanımlaması, kullanılan maddenin neredeyse her yerde üretilmiş olabileceği anlamına geliyor.

Gerçekten de, Çek Cumhuriyeti hükümeti, Londra ve NATO ile “dayanışma içinde” üç Rus diplomatı sınır dışı ettiği halde, istihbarat servisine, sinir gazının o ülkede üretilmiş olup olamayacağını belirlemek için bir soruşturma açma talimatı verdi.

Diplomatik sınır dışıların çoğunluğu, 48’i Moskova’nın Washington büyükelçiliğinden ve 12’si Rusya’nın Birleşmiş Milletler temsilciliğinden olmak üzere, 60 Rus diplomata ve ailelerine bir hafta içinde ülkeyi terk etme emri vermiş olan Trump yönetimi tarafından gerçekleştirildi.

Beyaz Saray, buna ek olarak, Washington eyaletindeki Seattle kentinde bulunan Rus konsolosluğunu kapatma talimatı verdi. Bu adım, onun bir ABD denizaltı üssüne ve Boeing uçak tesislerine çok yakın olduğu; dolayısıyla sözde bir tür askeri tehdidi temsil ettiği biçimindeki düzmece bahaneyle gerekçelendirildi.

Beyaz Saray tarafından Çarşamba günü yayınlanan ve bir olgu olarak, Rusya’nın “Birleşik Krallık topraklarında askeri türde bir kimyasal silah” kullandığını ileri süren bir açıklama, iddia edilen bu eylemi, “dünya çapında devam eden istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerdeki en son örnek” olarak tanımlıyordu.

Moskova’nın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad hükümetine verdiği destek, bu “istikrarsızlaştırıcı faaliyetler” arasındadır. Rusya, Suriye’de, İslamcı “asiler”in Şam’ın Doğu Guta mahallesinde bulunan son büyük kalelerinden birini ele geçirmesinde hükümet güçlerine hava desteği sağlıyor. Doğu Guta’nın hükümetin eline geçmesi, ABD destekli yedi yıllık rejim değişikliği savaşında büyük bir tersine dönüşe işaret ediyor.

Geçtiğimiz hafta, Afganistan’daki en üst düzey ABD komutanı, General John Nichols, Rusya’nın Taliban’a yardım ve silah sağladığı suçlamasında bulundu. Moskova, bu iddiaları, “tamamen temelsiz” ve “saçmalık” olarak tanımladı.

Gerçek şu ki, Rusya’nın Ortadoğu’dan Doğu Avrupa’ya Güney ve Orta Asya’ya kadar süregiden varlığı, ABD emperyalizminin küresel egemenliğini askeri araçlarla ileri sürme yöneliminin önündeki bir engeli temsil etmektedir. Washington’ın Skripal’e ve kızına yönelik iddia edilen suikast girişimi konusuna balıklama dalmasının ve diğer Avrupa güçlerine aynı şekilde hareket etme baskısı yapma noktasında Londra’ya katılmasının nedeni budur.

23 Rus diplomata ülkeyi terk etme emri veren Londra sınır dışı etme işlemlerine başlamış, Moskova da 23 Britanyalı diplomatı sınır dışı ederek misilleme yapmıştı. Bununla birlikte, Almanya, Fransa ve Kanada’nın dörder Rus diplomata ülkeden ayrılma emri verdiği diğer Avrupa devletlerinin Pazartesi günü talimatını verdiği sınır dışılar büyük ölçüde göstermelik bir nitelik taşıyordu. Tek istisna, 13 Rus diplomatı sınır dışı eden, şiddetle Rusya karşıtı olan Ukrayna hükümetiydi.

İddia edilen Rus suçuna karşına dayanışma ve birlik açıklamalarına karşın, NATO ittifakı içinde Moskova ile ilişkiler konusunda derin bölünmeler var. Almanya, Berlin’in Rusya’dan Almanya’ya doğalgaz sevkiyatını ikiye katlayacak olan Kuzey Akım II boru hattını desteklemesiyle, özellikle Rus doğalgazı ve ham petrolü ile ilişkili olarak, bu ülke ile sıkı ticari bağlar kurmuş durumda.

Skripal olayı, Washington ve Londra tarafından, Paris’in ve Berlin’in ABD hakimiyetindeki NATO’ya karşı ağırlık oluşturacak bağımsız bir Avrupa askeri ittifakı geliştirme hamlelerine karşı koymak için kullanılıyor. Britanya ile resmi dayanışma açıklamalarına rağmen, hem Almanya hem de Fransa içinde Rusya’ya karşı sert tavır konusundaki fikir ayrılıkları hala keskin.

Bu arada, Moskova, diplomatik personelini sınır dışı eden her ülkeye karşı kısasa kısas biçiminde karşılık verme tehdidinde bulundu.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, yaptığı açıklamada şunları belirtti: “Bir dizi AB ve NATO ülkesinin Rus diplomatlarını sınır dışı etme kararı almasını kesin bir dille protesto ediyoruz. Aynı şekilde karşılık verilecek. Önümüzdeki günlerde bunun üzerinde çalışacağız ve her ülkeye ilişkin yanıtımızı vereceğiz… Bu adımın dostça olmadığını ve 4 Mart’ta Salisbury’de meydana gelen olayın nedenlerini saptama ve faillerini bulma biçimindeki görevlere ve çıkarlara hizmet etmediğini düşünüyoruz.”

Rusya’nın ABD büyükelçisi Anatoli Antonov, Pazartesi günü medyaya, “ABD’nin bugün yaptığı şey, Rus-Amerikan ilişkilerinden geri kalanları yok etmektir. Rus-Amerikan ilişkilerinin ortadan kaldırılmasının sonuçlarının tüm sorumluluğu, ABD’ye aittir.” dedi.

Antonov, şunları ekledi: “Rusya Federasyonu’nun böyle bir dava soruşturmasına ya da Rusya’nın Salisbury’de meydana gelen trajediye müdahalesine ilişkin tek bir kanıt parçası yok.”

Moskova’nın Britanya’nın suçlamalarını reddetmesine, kısa süre önce, Rusya “defolup gitmeli ve çenesini kapamalı” diyerek karşılık veren Britanya Savunma Bakanı Gavin Williamson, Pazartesi günü, Britanya askerlerinin NATO’nun Rusya sınırına yığınağının parçası olarak konuşlandırıldığı Estonya’da kışkırtıcı bir konuşma yaptı. Williamson, “Dünyanın, Devlet Başkanı Putin’e ve eylemlerine yönelik sabrı bir hayli taşıyor.” dedi.

Bu arada, Washington’da, önde gelen Demokratlar, Trump yönetiminin Rusya karşıtı en son önlemlerine, ABD başkanını Moskova’ya karşı kışkırtmalarda yeterince ileri gitmemekle suçlayarak tepki verdiler.

Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’ndeki üst düzey Demokrat, Kongre üyesi Eliot Engel, Rus diplomatların sınır dışı edilmesini, “Batı’nın birliğinin ve dayanışmasının memnuniyet verici bir kanıtı” olarak niteledi ve “ileride, Rus saldırganlığını geri püskürtmek için daha fazla ortak çaba göreceğiz” umudunu dile getirdi.

Bununla birlikte, Engel, ABD’nin eyleminin, “yönetimin tam burada, ABD’de süregiden Rus saldırısına yönelik zayıf yanıtı”nı vurguladığını ekledi. O, 2016 ABD başkanlık seçimlerine Rus “müdahalesi” yönündeki suçlamalara atıfta bulunuyordu.

CIA ve ABD ordu-istihbarat kurumları içindeki belirleyici kesimler adına konuşan Engel gibi Demokratların Trump’a yönelik muhalefeti, esasen, ABD’nin emperyalist stratejisi üzerine farklılıklardan kaynaklanıyor. Onlar, Rusya ile en kısa sürede bir askeri cepheleşme için bastırıyorlar.

27 Mart 2018

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir